sakine cansız ne demek?

<u></u> Sakine Cansız (1958, Tunceli - 9 Ocak 2013, Paris), örgüt içinde "Sara" kod adıyla bilinen, PKK'nın kurucu üyesi.¹²³

Tunceli'de doğan Cansız, PKK'nın kurucuları arasında yer alıp örgütte 2013'e kadar faaliyet gösteren beş kişiden biriydi. Ayrıca PKK'nın kurucuları arasında yer alıp örgütte faaliyetlerini sürdüren tek kadındı.⁴ Tutuklanarak Diyarbakır 5 No'lu Cezaevi'nde hapis yatan Sakine Cansız, 1991 yılında cezaevinden çıktıktan sonra yeniden PKK'ya katıldı. PKK'nın Avrupa sorumlularından biri olarak görev aldı. Kürdistan Enformasyon Bürosu'na yapılan saldırı sonucu öldü.

İlk yılları

1958 yılları civarında Tunceli'de Alevi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.⁵⁶ 1970'li yıllarda, gençlik döneminde ailesi tarafından onaylanmayan devrimci faaliyetlerde bulunmaya başladı.⁷ Abdullah Öcalan ile tanışmak için Ankara'ya kaçtı⁸ ve yakın bir şekilde birlikte çalışmaya başladılar.⁹ Cansız, verdiği bir röportajında, "Bir anlamda ailemi terk ettim. Baskıyı kabul etmeyip devrimde ısrar ettim. İşte evden ayrılmam ve Ankara'ya gitmem böyle oldu. Tabi gizli olarak." sözleri ile açıkladı.¹⁰

Faaliyetleri

1978 yılında Diyarbakır'ın Lice İlçesi Fis köyünde PKK'yı kuran kurucular arasında yer aldı.¹¹ PKK'nın Elazığ ve Bingöl çalışmalarını sürdürdü. 12 Eylül Darbesi'nde gözaltına alındı ve Diyarbakır E Tipi Cezaevi'nde tutuklu olarak kaldı. 1990'lu yıllarda tahliye olup Lübnan'da Bekaa Vadisi'ne gitti. PKK'nın kadın örgütlenmesinden sorumlu oldu.¹²¹³ Murat Karayılan tarafından örgütün Almanya sorumlusu olarak atandı, Fransa ve Almanya'da faaliyetlerde bulundu.¹⁴¹⁵

Cansız, Interpol tarafından kırmızı bültenle aranmaktaydı, 20 Mart 2007'de Fransa'da gözaltına alınan Cansız, Dammtor Cezaevi'nde 40 gün tutuklu kaldı, bu süre içinde Türkiye, iade dosyasını ulaştırmasına rağmen, Alman mahkemeleri tarafından serbest bırakıldı.¹⁶

Ölümü ve cenaze töreni

9 Ocak 2013'te, Kürdistan Ulusal Kongresi (KNK) Paris temsilcisi¹⁷ Fidan Doğan (kod adı Rojbin)¹⁸ ve Leyla Şaylemez (kod adı Ronahi)¹⁹ ile birlikte Paris, Fransa'da Gare du Nord tren istasyonu yakınlarında bulunan örgüte Kürdistan Enformasyon Bürosu'nda susturuculu silahla başından vurularak öldürüldü.²⁰

Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Şaylemez'in cenaze töreni, 17 Ocak 2013'te Diyarbakır'da yapıldı. Üçünün cenazesi, Diyarbakır Bağlar Özel Hastanesi'nden saat 10.00 sularında çıkarıldı.²¹ Cenazeler, kadınlar tarafından taşındı ve törende siyah giysi üzerine beyaz şal giyilmesi önerildi.²² Diyarbakır Büyükşehir Belediye başkanı Osman Baydemir ve DTK Eşbaşkanı Ahmet Türk birer konuşma yaptığı törende konuşmalar Kürtçe yapıldı.²³ Diyarbakır'daki törenin ardından cenazesi geceleyin memleketi Tunceli'ye getirildi ve binlerce kişinin katılımıyla ertesi gün cemevinde yapılan cenaze töreninin ardından toprağa verildi. Zazaca sloganların atıldığı törende Zazaca helallik istendi.²⁴

Tepkiler

Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan konu ile ilgili yaptığı açıklamada, "Bu bir iç hesaplaşma olabilir, bunun yanında şu anda teröre karşı bizim vermiş olduğumuz bir mücadele var, mesafe almak istiyoruz, bunu arzu etmeyenler de var. Bunlar tarafından da böyle bir provokatif çaplı bir girişim de olabilir." dedi.²⁵ Hükûmet tarafından yapılan açıklamada AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, "Yapılış şekline bakılırsa bu daha çok PKK'nın kendi içindeki bir iç hesaplaşması gibi görünüyor. Bu süreci sabote etmeye yönelik bugünlerde bu ve benzeri şeyler olabilir" ifadelerine yer verdi.²⁶ Çiçek, Kanal 24'te Hakan Çelik'in sunduğu Moderatör Haftasonu programına katılarak konu ile ilgili cinayetler için "örgüt içi infaz" demediğini ihmallerden söz ettiğini dile getirdi.²⁷ Barış ve Demokrasi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Gültan Kışanak, meydana gelen suikast sonrası konu hakkında "Kürt sorunun çözümü önüne kurulmuş bir tuzaktır." ifadelerini kullandı.²⁸ Demokratik Toplum Kongresi (DTK), yaptığı açıklamada, "Avrupa'nın ortasında bile Kürt halkına vahşet uygulanabilmektedir. Fransa devletinin bu olayı açığa çıkarması gerekmektedir. Tüm Kürt halkını ulusal birlik anlayışı ile şehitlerini sahiplenme için demokratik eylemlere çağırıyoruz" denildi.

Fransa cumhurbaşkanı François Hollande, Paris'te Kürdistan Enformasyon Bürosu'nda öldürülen üç kadından birini tanıdığını söyleyerek işlenen cinayetleri "korkunç" olarak niteledi.²⁹ Fransa İçişleri Bakanı Manuel Valls, cinayetlerle ilgili Kürt Enstitüsü'nde bu sabah incelemelerde bulundu ve basına yaptığı açıklamada, saldırıları “kabul ve tahammül edilemez” olarak değerlendirdi.³⁰

Meydana gelen cinayetlerle ilgili haberler Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İngiltere, İtalya gibi ülkelerin medyasında da öne çıktı.³¹ Ayrıca Cansız ile öldürülen iki kişi için Paris'te,³² Diyarbakır'da³³ protestolar düzenlendi.

Cinayet soruşturması

Fransız polisinden elde edilen ilk bulgulara göre cinayetler, çarşamba günü saat 17.00-18.00 arasında işlendi ve maktullerden Sakine Cansız'dan dört diğer iki kişiden ise üçer kurşun çıkarıldı.³⁴ Suikastte 7.65'lik "tabanca ya da tabancalar" kullanıldı.³⁵ Ayrıca ofis içerisinde dokuz kovan bulundu.³⁶ İtalyan gazetesi La Republica, Paris'te suikasta uğrayan Sakine Cansız ve 2 KNK üyesinin öldürüldüğü kata şifreli bir kapıdan girilebildiğini ve kadınların katil ya da katillere kapıyı açmış olması gerektiğini iddia etti.³⁷

20 Ocak 2013 tarihinde Paris Cumhuriyet Savcısı François Molins, soruşturmayı yürüten iki anti-terör biriminin başkanı Merkez Adli Polis Müdürü Christian Lothion ve İçişleri Adli Polis Genel Müdürü Christian Flaesh ile birlikte yapılan basın duyurusunda öldürülen üç kadınla ilgili gözaltına alınan zanlının Ömer Güney olduğunu açıkladı.³⁸³⁹ 1982 yılı Şarkışla, Sivas doğumlu ve 2011 yılında PKK'ya dahil olup 2 yıldır örgüt üyesi olduğunu iddia eden⁴⁰ Ömer Güney baş fail olarak "bir terör örgütü ile bağlantılı olarak cinayet işlemekten" sorgulamasının devamına ve hakkında "terör örgütü ile bağlantılı olarak cinayet" iddiasıyla soruşturma açılmasına karar verildiği ifade edildi.⁴¹ Basın duyurusunda cinayetlerin 12.11 ile 12.56 arasında işlendiği ve üç kadının da aynı silahla öldürüldüğü söylendi.⁴² Tutuklama ardından KCK Yürütme Konseyi Başkanı Murat Karayılan, Ömer Güney'in PKK üyesi sayılamayacağını, sadece Avrupa'daki Kürt derneklerinden birine üye olduğunu açıklayıp, suikastin arkasında NATO'nun, Türkiye Hükümeti'nin ve Yeşil Ergenekon'un olduğunu iddia etmiştir.⁴³